ad
Mündəricat
- 1 Azərbaycan dili
- 1.1 İsim
- 1.2 Dünya xalqlarının dillərində
- 1.2.1 Tərcümələr :
- 1.2.1.1 Hind-Avropa dil ailəsi: Alman qrupu
- 1.2.1.2 Hind-Avropa dil ailəsi: Roman qrupu
- 1.2.1.3 Hind-Avropa dil ailəsi: Baltik qrupu
- 1.2.1.4 Hind-Avropa dil ailəsi: Slavyan qrupu
- 1.2.1.5 Ural-Altay dil ailəsi: Baltık-Fin-Uqor qrupu
- 1.2.1.6 Dravid dil ailəsi
- 1.2.1.7 Çin-Tibet dilləri ailəsi: Sinik (Çin) qrupu
- 1.2.1.8 Mon-Xhmer dil ailəsi
- 1.2.1.9 Hind-Avropa dil ailəsi: Yunan qrupu
- 1.2.1.10 Tay-Kaday dil ailəsi
- 1.2.1.11 Hind-Avropa dil ailəsi: İran qrupu
- 1.2.1.12 Ural-Altay dil ailəsi: Koreya qrupu
- 1.2.1.13 Ural-Altay dil ailəsi: Yapon qrupu
- 1.2.1.14 Sunda-Sulaves dil ailəsi
- 1.2.1.15 Afro-Asiyatik dil ailəsi
- 1.2.1.16 Hind-Avropa dil ailəsi: Hind qrupu
- 1.2.1.17 Hind-Avropa dil ailəsi: Erməni qrupu
- 1.2.1.18 Avstroneziya dil ailəsi
- 1.2.1.19 Niger-Konqolez dil ailəsi
- 1.2.1.20 Hind-Avropa dil ailəsi: Kelt qrupu
- 1.2.1.21 Çin-Tibet dilləri ailəsi: Tibet-Burma qrupu
- 1.2.1.22 Hind-Avropa dil ailəsi: Alban qrupu
- 1.2.1.23 Qafqaz dillərinin cənub qrupu
- 1.2.1.24 Bask dili
- 1.2.1.25 And-Ekvador dil aiəsi: Keçuva qrupu
- 1.2.1.26 Ural-Altay dil ailəsi: Monqol qrupu
- 1.2.1.27 Qafqaz dillərinin şimal-qərb qrupu: Abxaz-adıqey dilləri
- 1.2.1.28 Qafqaz dillərinin şimal-şərq qrupu: Nax-dağıstan dilləri
- 1.2.2 Ural-Altay dil ailəsi: Türk qrupu
- 1.2.3 Tərcümələr :
- 1.2.1 Tərcümələr :
- 2 Türk dili
- 3 Qaqauz dili
- 4 Krım tatar dili
- 5 İngilis dili
- 6 Latın dili
- 7 Macar dili
Redaktə
İsimRedaktə
İsim | Tək | Cəm |
---|---|---|
Adlıq halı | ad | adlar |
Yiyəlik halı | adın | adların |
Yönlük halı | ada | adlara |
Təsirlik halı | adı | adları |
Yerlik halı | adda | adlarda |
Çıxışlıq halı | addan | adlardan |
- Doğulduğu zaman adama verilən şəxsi isim.
- Şöhrət // Bir adam haqqında əmələ gəlmiş ümumi rəy.
- Bir şeyin şifahi işarəsi. Kitabın adı. Bitkinin adı.
- Hər hansı bir iş sahəsində ixtisası və ya xidməti vəziyyəti müəyyən edən rəsmi rütbə, ünvan.
- Məcazi məna: Əsas, bəhanə, səbəb mənasında. ..İndi sənin mənə badalaq qurmağının heç adı yoxdur. Ə.Haqverdiyev. ◊ Ad almaq – bax ad qazanmaq (çıxarmaq). Sən də igidlər kimi iş gör, ad al! M.Ə.Sabir. Ad batırmaq – nüfuzdan düşmək, etibardan düşmək, hörmətdən düşmək (salmaq). Ad eləmək (etmək) – 1) bax ad qazanmaq (çıxarmaq). Seyyidibəxti qəranı gər məlalımdır desən; Ey adın qurbanı, mən aləmdə bir ad eylərəm. S.Ə.Şirvani; 2) adaxlamaq, nişanlamaq. Vay o gündən ki, məni ad elədiz; Elə bildiz də ki, dilşad elədiz. M.Ə.Sabir. Qardaşlar bu iki uşağı bir-birinə körpə vaxtlarından ad etmişdilər. S.S.Axundov. Ad qazanmaq (çıxarmaq) – şöhrət qazanmaq, məşhur olmaq. Yaxşılıqda ad qazanmaq. Pislikdə ad çıxarmaq. O, fizika sahəsində böyük ad qazanmışdır. – Otuz il qoymuşdu can balıqçı gəmisində; Ad qazanmışdı Qurban balıqçı gəmisində. S.Rüstəm. Ad qazanmış – şöhrət tapmış, tanınmış, məşhur. Zərgər Hacı Məhəmməd öz sənətində ad qazanmış bir adam idi. H.Sarabski. Ad qoymaq – 1) yaxşı işləri ilə adını əbədiləşdirmək, şöhrət qazanmaq (bu mənada “ad qoyub getmək” şəklində də işlənir). Yetişdi sahilə köhnə tərlanım; Tarixdə ad qoyan o qəhrəmanım. S.Vurğun; 2) böhtan atmaq, ləkələmək, biabır etmək, bədnam etmək. Ad olmaq – nişanlanmaq, adaxlanmaq. Nazlı dilbər özgələrə ad olsa; İşim-gücüm nalə olsa, dad olsa; Dəli könlüm dost kuyindən yad olsa; Kəsilərmi bu qafqafa, görəsən? Q.Zakir. [Şahbaz bəy:] Özün bilirsən ki, [Nəcibə] sənə ad olubdur. S.S.Axundov. Ad tutmaq (çəkmək) – söhbət zamanı yeri gəlmişkən birinin adını çəkmək, haqqında danışmaq. // Yada salmaq, xatırlamaq. Şəhərdə nə çoxdu yurdsuz-yuvasız uşaq, üzünə baxan kimdi? Adını tutan, yaxına qoyan kimdi? Mir Cəlal. Ad vermək – 1) çuğullamaq, şeytanlamaq, xəbərçilik etmək; 2) qiymətləndirmək. Buna nə ad vermək olar? Adı anılmaq (söylənmək) – xatırlanmaq. Adı batmaq – şöhrətdən, nüfuzdan düşmək, rüsvay olmaq, biabır olmaq. Atalar oğul istər ki, adı batmasın. Adı çəkilmək – 1) bax adı anılmaq. Yuxu, həsrətlə adı çəkilən şeylərdən biridir. Mir Cəlal; 2) namizədliyi qoyulmaq. Adı çıxmaq – şöhrət qazanmaq, məşhur olmaq (bəzən mənfi mənada işlənir). [Laçının] kənd uşaqları arasında adı çıxmışdı. M.Hüseyn. Adı dillərdə dastan olmaq (söylənmək) – məşhur olmaq, şöhrət qazanmaq. Fənalıq, eyilik bil nə deməkdir; Yarın adın dastan olur dillərdə. H.Cavid. [Erkək Tükəzban] ümumi mahalda özünə bir şöhrət qazanıb, adı dillərdə söylənməkdə idi. B.Talıblı. Adı qalmaq – özündən sonra yaxşı bir iş, əsər qoyub getməklə adı əbədiləşmək. Adı qara gəlmək – ölmək, yası tutulmaq. Adı pis çıxmaq – pis ad çıxarmaq, pislikdə adı söylənmək. Adı var, özü yox – yalnız sözdə olub həqiqətdə mövcud olmayan şey haqqında. Adı yanmaq – bax adı batmaq. Adın batsın! – nifrin, qarğış məqamında işlənən ifadə. Zülmkar ismi ilə aləmə oldun məşhur; Yeri, ey çərx, adın batsın, əcəb ad etdin. S.Ə.Şirvani. Adına dəyməz – adına, mövqeyinə yaraşmaz. Yaman ad – 1) pis ad, şərəfsizlik, bədnamlıq; 2) bəzən böyük ad, şöhrət mənasında işlənir.
Dünya xalqlarının dillərindəRedaktə
|
Ural-Altay dil ailəsi: Türk qrupuRedaktə
|