dayanmaq

Azərbaycan dili

Feil

azərbaycanca: dayanmaq

Heca: da-yan-maq

Mənalar :^[1]https://web.archive.org/web/20131023124605/http://azerdict.com/izahli-luget/dayanmaq

↑
1. Hərəkətsiz hala düşmək; hərəkətini, işini saxlamaq. Kim isə zəncirləri yerə atır. Dəzgah xırp dayanır. M.İbrahimov. Qazma borusunun yoxluğu üzündən buruqda işlər dayandı. M.Hüseyn. // Fəaliyyətdən qalmaq, daha fəaliyyət göstərməmək, fəaliyyətini kəsmək. Və onlara bildirildi ki, “Şərqi-Rus” qəzeti müvəqqəti olaraq dayanıbdır. C.Məmmədquluzadə. // Kəsilmək, qurtarmaq, ara vermək. Külək yatır, qar dayanır, açılır səhər. S.Vurğun.
2. Bir yerdə qərar tapmaq, gəlib bir yerdə durmaq, daha irəli hərəkət etməmək. Maşın bir dövrə vurub dayandı. Mir Cəlal.
3. Ayaq üstə durmaq. Qapılar örtülüb qapanmışdır; Arxasında nökər dayanmışdır. A.Səhhət. Bəzən ayna qabağında dayanıb gəlin; Öz hüsnünə dönə-dönə baxır vüqarla. S.Vurğun. // Durmaq, çəkmək. Növbədə dayanmaq.
4. Dözmək, tab gətirmək, davam gətirmək, qatlaşmaq. Sabitqədəm olsaydı əgər yari-vəfadar; Aşiq dəxi qaçmazdı bəladan, dayanardı. M.Ə.Sabir. Könlümün şüşəsi, saqın ki, sınar; Toxunursa ayna daşa dayanmaz. Aşıq Ələsgər. [Hacı:] Hər gunə əziyyətə dayandıq. C.Cabbarlı.
5. Səbat göstərmək, üstündə durmaq, israr etmək. Sözünün üstündə dayanmaq.
6. Bir şey haqqında müfəssəl danışmaq. ..Mən də bu sözün üstə çox dayanıb uzunuzadı danışmaq istəmirəm. C.Məmmədquluzadə.
7. Səbir etmək, gözləmək, toxtamaq, duruş gətirmək. Bir qədər dayanmaq lazımdır. – Dedi: – Qışdır hənuz, həmsayə; Meynə fəsli deyil, dayan yayə. M.Ə.Sabir. Cahangir cavab vermədi, o qəsdən bir az da qaşqabağını sallayaraq dayandı. S.Rəhman. _ Dayanıb durmaq – sakit durmaq, toxtamaq, heç bir təşəbbüs, hərəkət göstərməmək, iş görməmək, heç nə etməmək. Daya- nıb duran yerdə – heç bir səbəb olmadan, nahaqdan.
8. Qalxmaq, yüksəlmək (adətən “ərşə”, “göyə” sözləri ilə). Fərraşların küçələrdə .. səsi hər dəqiqədə ərşə dayandı. M.F.Axundzadə. Əkdiklərimin tamamı yandı; Fəryadlarım göyə dayandı.. M.Ə.Sabir. Bir matəm paltarı geymiş üfüqlər; Tüstülər ah çəkib göyə dayanır.. S.Vurğun.

Şəxs əvəzliyi	Fellərin şəxsə və zamana görə dəyişməsi					Felin formaları					Hallar	Fellərin hallanması
	Keçmiş zaman		İndiki zaman	Gələcək zaman		əmr	arzu (gərək...)	vacib	lazım	şərt
	şühudi	nəqli	İndiki zaman	qəti	qeyri-qəti	əmr	arzu (gərək...)	vacib	lazım	şərt
Mən	dayanmışdım	dayandım	dayanıram	dayanacağam	dayanaram	dayanım	dayanam	dayanmalıyam	dayanasıyam	dayansam	Adlıq	dayanmaq
Sən	dayanmışdın	dayandın	dayanırsan	dayanacaqsan	dayanarsan	dayan	dayanasan	dayanmalısan	dayanasısan	dayansan	Yiyəlik	dayanmağın
O	dayanmışdı	dayandı	dayanır	dayanacaq	dayanar	dayansın	dayana	dayanmalıdır	dayanasıdır	dayansa	Yönlük	dayanmağa
Biz	dayanmışdıq	dayandıq	dayanırıq	dayanacağıq	dayanarıq	dayanaq	dayanaq	dayanmalıyıq	dayanasıyıq	dayansaq	Təsirlik	dayanmağı
Siz	dayanmışdınız	dayandınız	dayanırsınız	dayanacaqsınız	dayanarsınız	dayanasınız	dayanasınız	dayanmalısınız	dayanasısınız	dayansanız	Yerlik	dayanmaqda
Onlar	dayanmışdılar	dayandılar	dayanırlar	dayanacaqlar	dayanarlar	dayansınlar	dayanalar	dayanmalıdırlar	dayanasıdır	dayansalar	Çıxışlıq	dayanmaqdan