Kateqoriya:Atlantik okean (Azərbaycan dili)

Atlantik okean
Atlantik okean – sahəsinə görə Sakit okeandan sonra ikinci böyük okean. Sahəsi ona bitişik dənizlərlə birgə 106 mln km², həcmi 329,7 mln km², ən dərin yeri – 8742 metrdir (Puerto-Riko çökəkliyi). " S " hərfi şəklində olan okean Şimal Buzlu okeanından Antarktika qitəsinə qədər uzanır. Ekvatordan cənub və şimala olmaq etibarı ilə iki hissəyə bölünür - Cənubi Atlantik və Şimali Atlantik.

Ümumi təsviri

redaktə

Atlantik okeanı qərb yarımkürəsində yerləşir. Atlantik okeanın ən ensiz yeri ekvatorial zonadadır. Burada okeanın eni 2900 kilometrdir. Ən enli yeri isə şimal və cənub tropikləri boyunca olub təxminən 9000 km-ə bərabərdir. Atlantik okeanı hövzəsinə 13 dəniz daxildir. Bu dənizlər okean sahəsinin 11%-ni tutur. Aralıq dənizi, Qara dəniz, Karib dənizi Atlantik okeanı hövzəsinə aiddirlər.

Dənizləri: Baltik dənizi, Şimal dənizi, Aralıq dənizi, Qara dəniz, Sarqass dənizi, Karib dənizi, Adriatik dənizi, Azov dənizi, Balear dənizi, İoniya dənizi, İrland dənizi, Mərmərə dənizi, Tirren dənizi, Egey dənizi.
Ən böyük körfəzləri: Biskay körfəzi, Qvineya körfəzi, Meksika körfəzi
Əsas adaları: Britaniya adaları, İslandiya adası, Nyufaundlend adası, Böyük Antil adaları, Kiçik Antil adaları, Yaşıl burun adaları, Folklend adaları (Malvin adaları)
Dəniz cərəyanları: Qolfstrim cərəyanı, Kanar cərəyanı, Labrador cərəyanı, Passat cərəyanı.
Atlantik okeanı və onun tərkibinə daxil dənizlərin sahillərində 94 ölkə yerləşir. Bu ölkələr aşağıdakılardır: ABŞ, Albaniya, Almaniya, Anqola, Antiqua və Barbuda, Argentina, Baham adaları, Barbados, Beliz, Belçika, Benin, Bolqarıstan, Bosniya və Herseqovina, Braziliya, Böyük Britaniya, CAR, Çernoqoriya, Çili, Danimarka, Dominik, Dominikan Respublikası, Ekvatorial Qvineya, Estoniya, Əlcəzair, Fələstin, Fil Dişi Sahili, Finlandiya, Fransa, Gürcüstan, Haiti, Honduras, Xorvatiya, İsrail, İrlandiya, İslandiya, İspaniya, İsveç, İtaliya, Kabo-Verde, Kamerun, Kanada, Kipr, Kolumbiya, Konqo Demokratik Respublikası, Kosta-Rika, Kuba, Qabon, Qayana, Qambiya, Qana, Qvatemala, Qvineya, Qvineya-Bisau, Qrenada, Latviya, Liberiya, Livan, Liviya, Litva, Mavritaniya, Malta, Mərakeş, Meksika, Misir, Monako, Namibiya, Nigeriya, Niderland, Nikaraqua, Norveç, Panama, Polşa, Portuqaliya, Rusiya, Rumıniya, Sahara, San-Tome və Prinsipi, Seneqal, Sent-Kits və Nevis, Sent-Lusiya, Suriya, Sloveniya, Surinam, Syerra Leone, Toqo, Trinidad və Tobaqo, Tunis, Türkiyə, Şimali Kipr Türk Respublikası, Ukrayna, Uruqvay, Venesuela, Yamayka, Yunanıstan.

Bu kateqoriya hal-hazırda boşdur.