baş

Azərbaycanca

Azərbaycanca Vikipediyada baxın: baş

Ayrı abecelərdə
Latın əlifbası	Kiril əlifbası	Ərəb əlifbası
baş	баш	باش

Kökən

Şablon:tör sözündən. türkcə baş sözü ilə qohumdur.

Ad

1. İnsan bədəninin kəllə və sifətdən ibarət olan yuxarı hissəsi. İri baş. Onun başı ilə bədəni arasında tənasüb yoxdur.

   Baş bədənin tacıdır, gözlər onun daş-qaşı. Atalar sözü.

   1. Heyvan bədəninin beyin olan yuxarı və ya ön hissəsi:

      Toğlular başlarını qaldırıb, Quluya baxdılar və yenə də mərzdəki xırda göy otu yeməyə başladılar. M.İbrahimov.

   2. Başın beyin və saç olan yuxarı hissəsi; kəllə, qafa. Başına vurmaq. Daz baş. Başında bir dənə ağ tük yoxdur. Başına papaq qoymaq.

      Başımdan ağrı qopur, gözlərimə qaranlıq çökür. Mir Cəlal.

2. Zehin, şüur. Başımda hər şey qarışdı. Belə bir şey heç başımda yox idi. Başıma yaxşı bir fikir gəldi.
   1. Ağıl, zəka mənasında. Kişidə baş var.
3. Bir şeyin ən yuxarı hissəsi, təpəsi, zirvəsi, üstü. Qüllənin başı. Ağacın başına çıxmaq.

   Tərlan kimi gözlərini zillədi,

   Dağ başından evin səmtin bəllədi. A.Səhhət.

   Dağların başında bulud qaynaşmağına baxmayaraq, hava isti idi. Çəmənzəminli.

   Ağacların başını axtardıq, zirzəmilərə adam saldıq. Mir Cəlal.

4. Bir şeyin qalın, çıxıq, yumru ucu, təpəsi. Vintin başı. Mıxın başı.
   1. Yumru şəkildə olan hər şey. Bir baş soğan. Bir baş kələm.
5. Kənar, qıraq, yan:

   [Əbülhəsən bəy:] Nə isə şam süfrəsinin başına keçdim. M.S.Ordubadi.

   Yuxuda görürəm ki, sərin bir bulaq başındayam. M.Hüseyn.

   Əkbər kişi kəhriz başında oturub sərinləyirdi. Mir Cəlal.

baş sözünün hallanması

hal	tək	cəm
Adlıq hal	baş	başlar
Yiyəlik hal	başın	başların
Yönlük hal	başa	başlara
Təsirlik hal	başı	başları
Yerlik hal	başda	başlarda
Çıxışlıq hal	başdan	başlardan

Yaranmış deyişlər

• başı axmaq
• başı çatlamaq
• başı dolanmaq
• başı gicəllənmək
• başı hərlənmək
• başına vurmaq
• başını çevirmək
• başını sığallamaq

Çevirilər

insanın başı

göstər ▼

• İngiliscə: head
• Rusca: голова́ (qolová)
• Türkcə: baş
• Uyğurca: باش

|}

Qaynaqlar

• ”Obastan”dakı sözlüklərdə “baş”baş latın dilindən dilimizə keçib mənası aç-yala demə kdir bəzi yunan qaynaqlarında orta barmaqla aç deməkdir ÇİNİN qaynaqlarında isə çahi-oio yeni ağzıvı tam aç erməni qaynaqlarında isə: Azərbaycanın kişisinin balaca qardaşını çalan erməni deməkdir